کلینیک زنان

کلینیک زنان بیمارستان صارم در یک نگاه

اهم خدماتی که در این کلینیک ارائه می گردد عبارتند از:

– مشاوره در مورد بیماری‌های زنان

– انجام آزمایش پاپ اسمیر (غربالگری سرطان دهانه رحم) به روش معمولی و  LBC

-کولپوسکوپی (بررسی بافت واژن و دهانه رحم تحت بزرگنمایی به وسیله کولپوسکوپ).

– درمان زخم‌های دهانه رحم با استفاده از سرمای بسیار شدید یا به روش لیزر

– کنترل و درمان بیماری‌های زنان

– تشخیص و درمان عفونت‌های واژن و بیماری‌های مقاربتی

– به تعویق انداختن یائسگی در خانم‌ها

– اختلالات‌ بلوغ

– اختلالات قاعدگی

– افتادگی رحم و بی‌اختیاری ادراری

– آنومالی‌های دستگاه تولید‌مثل

کلینیک زنان

تشخیص، کنترل و درمان بیماری های زنان در این کلینیک توسط متخصصین مجرب و کارآمد صورت می گیرد. در این کلینیک علاوه بر پزشکان متخصص،‌کارشناسان مامایی نیز تمام مشکلات و سوالات درمانی مراجعین را پاسخگو بوده و راهنمایی های لازم را ارائه می نمایند. بدین منظور پذیرش بیمار به همراه شناسنامه زوجین انجام و پرسنل پذیرش، اطلاعات دریافت شده را با شناسنامه فرد تطبیق داده و ثبت کامپیوتری می کنند و به او یک شماره پرونده داده می شود تا در هر بار مراجعه جهت انجام خدمات سرپایی بتواند با این شماره پذیرش شود.

بیماری های زنان

در این قسمت برخی از بیماری های زنان به شرح ذیل ارائه می گردد.

• بیماری های فرج
• بیماری های مهبل (واژن)
• بیماری های دهانه رحم (سرویکس)
• بیماری های رحم
• اندومتریوز
• بیماری های تخمدان
• رکتوسل
• آنتروسل
• بی‌اختیاری ادرار

• بیماری‌های فرج

از آنجایی‌که پوشش فرج مانند پوست سایر قسمت‌های بدن است، عفونت‌های پوستی مانند نقاط دیگر و همین‌طور عفونت‌های اختصاصی به شرح زیر ممکن است بوجود آید:

•  ضایعات التهابی: مانند درماتیت‌ها، اینترتریگو، پسوریازیس، کچلی‌ها، کاندیدیازیس، عفونت غدد موضعی
•  بیماری‌های ویروسی: مانند هرپس سیمپلکس (تب خال)، کوندیلوما آکومیناتا، مولوسکوم کنتاژیوزوم
•  ضایعات زخمی شونده: مانند سیفلیس، لنفو گرانولوم، کلامیدیا، گرانولوم مغبنی، بیماری بهجت، بیماری گاردنرلا و …
•  ضایعات به‌دنبال ضربه: مانند هماتوما، پارگی
•  ضایعات سفید: مانند لوکودرما، ویتیلیگو
•  هیپرکراتوز و دیستروفی
•  تومورهای خوش‌خیم: مانند لیپوما، فیبروما، همانژیوما، هیدرآدنوما، خال، کوندیلوما، اندومتریوما، کیست بارتولن

• بیماری‌های مهبل (واژن)

•  واکنش های التهابی (واژینیت) شایع‌ترین علت مراجعه بیماران می‌باشد و شامل افزایش ترشح، خارش، سوزش، ترشحات بدبو به علت عفونت‌هایی مانند تریکومونا، کاندیدا، گاردنرلا و میکروب‌های بی‌هوازی دیگر می باشد.
•  سایر علل افزایش ترشح واژن: سرویسیت، موکوس نرمال سرویکس، جسم خارجی در داخل واژن، آتروفی واژن در خانم‌های یائسه
•  ضایعات کیستیک خوش‌خیم واژن مانند کیست‌های انکلوزیونی، کیست مجرای گارتنر، اندومتریوز و آدنوزیس
•  تومورهای خوش‌خیم مانند فیبرومیوما، پولیپ، پاپیلوما و کوندیلوما
•  ضایعات در اثر ضعف عضلات لگنی مانند سیستوسل، رکتوسل، آنتروسل، اورتروسل و پرولاپس رحم

• بیماری‌های دهانه رحم (سرویکس)

کانال سرویکس دارای تقریباً یکصد مجرای غددی است که اغلب به غده‌ها منتهی می‌شوند. سلول‌های ترشحی موجود در این مجاری، موکوس خود را به داخل کانال سرویکس ترشح می‌کنند که در اثر تغییرات هورمونی در فازهای مختلف سیکل قاعدگی، دچار تغییرات آناتومیک نیز می شود.

دهانه خارجی در طی فاز پرولیفراتیو به ‌طور پیشرونده‌ای عریض‌تر می‌شود و درست قبل از تخمک‌گذاری به پهن‌ترین اندازه خود می‌رسد. در این زمان، موکوس از دهانه خارجی به بیرون تراوش می‌کند. این ترشح هرگز پاتولوژیک نیست و بعد از تخمک‌گذاری، دهانه خارجی به قطر کوچکتر خود بر می‌گردد و حجم موکوس، کم، غلیظ و چسبنده می‌شود.

برخی از بیماری های دهانه رحم به شرح ذیل می باشد:

1. ضایعات خوش خیم و یافته‌های غیر طبیعی

• تنگی کانال سرویکس می‌تواند مادرزادی باشد (نادر است) یا در اثر عفونت‌های مزمن سرویکس، درمان التهاب اندو سرویکس، جراحی سرویکس، رادیوتراپی یا آتروفی به علت کهولت سن ایجاد گردد.

تنگی معمولاً بدون علامت است، اما می‌تواند باعث خونریزی‌های غیر طبیعی ژنیتال، درد قاعدگی و نازایی گردد. اگر تنگی کامل باشد، می‌تواند باعث اتساع رحم، تجمع ترشحات سرویکس یا رحم با خون (هماتو متری)، مایع (هیدرومتری) یا اگزودای التهابی (پیومتری) شود. درمان آن باز نمودن کانال و باز نگهداشتن آن می‌باشد.

پولیپ‌های سرویکس در اندازه‌های مختلف (تا 10 سانتی‌متر) و پایه‌دار می‌باشند و باعث لک‌بینی و خونریزی غیرطبیعی و ترشح می‌شوند. درمان آن برداشتن پولیپ است.

1. ضایعات التهابی

ضایعات التهابی بسیار شایع است و در اثر مقاربت، تولد نوزاد و کورتاژ بوجود می‌آید و با توجه به محیط مناسب برای رشد میکروب‌ها به‌دنبال خراش یا زخم عفونی می‌گردد و شامل التهاب حاد و مزمن می‌باشد (سرویسیت). اغلب درمان طبی و سپس انجماد زخم باعث بهبودی می‌شود.

عفونت‌های نادر دیگر مانند توبرکولوز (بیماری سل)، سیفیلیس که در حال حاضر به ندرت مشاهده می‌گردد، اما ضایعات هرپسی (تبخال) بیشتر دیده می‌شود.

1. فیبروم

تومورهای خوش‌خیم هستند که به‌طور اولیه فیبرهای عضلات صاف را گرفتار می‌کنند و در رحم شایع هستند، اما بندرت در سرویکس بوجود می‌آیند. گاهی میوم‌های داخل جسم رحم به داخل کانال سرویکس کشیده می‌شوند و حالت بیرون‌زدگی از کانال سرویکس را به خود می‌گیرند و باعث انقباضات دردناک رحم می‌گردند و راه درمان آن فقط جراحی است.

1. آنومالی‌های مادرزادی دهانه رحم

آنومالی های مادرزادی دهانه رحم عبارتند از:

• آژنزی دهانه رحم (سرویکس به‌طور مادرزادی تشکیل نشده است).
• هیپوپلازی دهانه رحم (سرویکس کوچک است و گاهی دارای کانال بوده و اغلب کانال ندارد).
• عدم ارتباط دهانه رحم به واژن

• بیماری‌های رحم

بیماری های رحم عبارتند از:

1. ضایعات اکتسابی شامل سندرم آشرمن و هماتومترا و پیومترا می باشد.

• سندرم آشرمن که به‌دنبال کورتاژهای سخت می‌تواند بوجود آید و از طریق هیستروسکوپی می‌توان این چسبندگی‌های داخلی را برطرف نمود.
• هماتومترا و پیومترا به‌دنبال تنگی یا انسداد اکتسابی سرویکس یا سایر انسدادهای مجرای خروجی، مثل پرده بکارتِ بدون سوراخ یا دیواره عرضی واژن، خون و ترشحات در داخل رحم باقی می‌ماند و هر ماه افزوده می‌شود. علایمی شبیه آمنوره اولیه، درد قاعدگی، اندومتریوز و نازایی بوجود می‌آید که درمان اصلی، رفع تنگی سرویکس یا باز کردن پرده بکارت یا دیواره عرضی واژن می‌باشد.

1. تومورهای خوش‌خیم رحم شامل پولیپ آندومتر،‌ هیپرپلازی اندومتر، فیبروم (لیومیوم فیبروم) و آدنومیوز می باشد.

• پولیپ آندومتر: بافت‌های پایه‌داری هستند که به علت رشد بیش از حد غدد و استرومای اندومتر در سطح اندومتر برجسته شده و ندرتاً از کانال سرویکس بیرون می‌زنند. ممکن است منفرد، متعدد و در اندازه‌های مختلف تا چند سانتیمتر باشند. اکثر پولیپ ها بدون علامت هستند ولی گاهی به‌صورت الگوهای متغیر خونریزی تظاهر می‌کند که از طریق دید مستقیم (هیستروسکوپی) و برداشتن آن ها درمان می‌شوند. تشخیص آن ها از طریق سونوگرافی واژینال میسر است.
• هیپرپلازی اندومتر: در اثر اختلالات هورمونی به وجود می‌آید و باعث خونریزی غیر طبیعی می‌گردد. با استفاده از سونوگرافی قابل تشخیص می‌باشد و از طریق کورتاژ قابل جراحی و درمان است و بایستی اختلال هورمونی نیز درمان گردد.
• فیبروم (لیومیوم فیبروم): رشد غیرطبیعی بافت رحم باعث ایجاد فیبروم می‌شود که اصولاً خوش‌خیم بوده و به ندرت امکان بدخیمی دارد. فیبروم‌ها می‌توانند در سطح خارجی و داخل عضله رحم یا زیر مخاط آندومتر بوجود آیند که هر کدام علایم خاص خود را دارند. تا زمانی که فیبروم عارضه‌ای ایجاد نکرده (مانند خونریزی غیر طبیعی و فشار به مثانه یا روده) و اندازه زیاد بزرگی نداشته باشد، نیاز به جراحی نخواهد بود؛ البته در مورد خانم‌های نازا که قرار است درمان شوند بهتر است که جراحی صورت گیرد.

فیبروم‌های سطح خارجی به راحتی از طریق لاپاراسکوپی قابل جراحی است. در مورد فیبروم‌های داخل عضله رحم اگر بیمار قصد حاملگی نداشته باشد و فیبروم زیاد بزرگ نباشد، از طریق لاپاراسکوپی قابل جراحی است. در موارد بزرگیِ فیبروم و قرار نامناسب آن، بهتر است که از جراحی باز استفاده شود.

در مورد فیبروم‌های داخلی زیر مخاط آندومتر، اگر فیبروم کوچک باشد از طریق هیستروسکوپی می‌توان آن ‌را خارج گردانید؛ در غیر اینصورت بهتر است از طریق جراحی باز عمل شود.

• آدنومیوز: بیماری خاصی است که خون قاعدگی به داخل عضلات رحم نفوذ کرده، عضله آتروفی می‌شود و به جای آن بافت فیبروزه بوجود می‌آید و باعث خونریزی‌های شدید و دردناک در حین قاعدگی می‌گردد. چهار نوع درمان برای این‌گونه موارد پیشنهاد می‌شود:

• درمان طبی: مانند استفاده از آمپول‌هایGnRha  دکاپپتیل طولانی اثر
• درمان جراحی: اگر بیمار فرزند نخواهد، می‌توان پیشنهاد خارج کردن رحم از طریق جراحی (هیسترکتومی) نمود یا عمل فوندکتومی انجام داد که فقط بخشی از جسم رحمی که فیبروزه شده، خارج می‌گردد و رحم کوچکی باقی گذاشته می‌شود.
• برداشتن بافت فیبروزه: در این روش از طریق جراحی باز بافت فیروزه خارج و سپس رحم ترمیم می‌شود. با بررسی‌های انجام شده این روش می‌تواند درمان مناسبی برای سقط مکرر نیز باشد.
• با استفاده از هیستروسکوپی نیز می‌توان بافت آندومتر را تخریب کرد و مانع خونریزی شد. در صورتیکه فرد تمایل به حفظ رحم دارد یا مایل به داشتن فرزند می‌باشد.

1. تومورهای بدخیم

این تومورها بافت ها و اعضاء مجاور را مورد حمله قرار می دهند. این تومورها همچنین از راه جریان خون و لنف به تمام نقاط بدن منتشر می شوند. خونریزی غیر عادی به خصوص بعد از یائسگی، شایع ترین علامت سرطان رحم است. خونریزی ممکن است کم یا زیاد باشد. سرطان رحم معمولاً بعد از یائسگی ایجاد می شود و به همین سبب خونریزی های دوران یائسگی نباید ساده تلقی شود. علائم زیر ممکن است با شروع سرطان رحم همراه باشند:

• خونریزی و ترشح غیر عادی به خصوص بعد از یائسگی یا خونریزی زیاد هنگام هنگام عادت ماهانه
• اشکال یا درد در هنگام ادرار کردن
• مقاربت دردناک
• درد در ناحیه لگن

علائم یاد شده در بالا ممکن است مربوط به سرطان رحم یا سایر شرایط غیرعادی باشد ولی اغلب اوقات ارتباطی با سرطان ندارد .اگر زن دچار یکی از علائم فوق شد، ‌باید به پزشک مراجعه کند و پزشک با انجام معاینات و آزمایش های زیر متوجه بیماری خواهد شد:

• معاینات بالینی و آزمایشگاه ی دستگاه های ادراری، تناسلی و گوارشی. در معاینه داخلی اگر تومور یا تغییراتی باشد معلوم می شود .
• نمونه برداری از لایه داخلی بافت رحم و بررسی آن زیر میکروسکوپ .
• انجام آزمایش پاپ اسمیر (نمونه ای از سلول های گردن رحم و بالای مهبل جمع آوری می شود و برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می شود) .

1. آنومالی‌های رحم

آنومالی های رحم عبارتند از:

• رحم دو شاخ
• رحم تک شاخ با یک شاخ ناقص (کورنوپلاستی)
• سپتوم رحم

1. افتادگی رحم

از طریق لاپاراسکوپی می‌توان طناب های رحمی را ترمیم و کوتاه کرد و رحم را به حالت فیزیولوژیک برگرداند.

• اندومتریوز

به دلایلی ناشناخته بافت داخلی اندومتر، در داخل شکم، بر روی صفاق لگنی، تخمدان‌ها، رحم، سطح خارجی مثانه و روده نشاء می‌کند و با قاعدگی، ملتهب و بسیار دردناک می‌شود (دردهای قاعدگی). تشخیص قطعی آن از طریق لاپاراسکوپی است و درمان آن شامل سوزاندن دانه‌ها از طریق کوتر یا لیزر می‌باشد و به ‌دنبال عمل جراحی بسته به درجه اندومتریوز از 3 ماه تا 9 ماه درمان طبی با استفاده از آمپول‌های دکاپتیل طولانی اثر می‌باشد.

• بیماری های تخمدان

کیست‌های تخمدان می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند.

1. کیست های خوش خیم عبارتند از:

• کیست درموئید یا تراتوما: این نوع کیست بقایای جنینی و حاوی چربی‌ها، مو، ناخن و … می‌باشد که از طریق لاپاراسکوپی قابل جراحی است.

• کیست های آندومتریا (کیست شکلاتی): از عوارض اندومتریوز است و با اندازه‌های مختلف دیده می‌شود. راه درمان آن، جراحی از طریق لاپاراسکوپی است و سپس درمان طبی باGnRha   برای چند ماه ادامه خواهد داشت.

• کیست‌های فونکسیونل (ساده): این کیست ها به علت اختلالات هورمونی ممکن است بوجود آید و معمولاًً از طریق مصرف دارو یا با سونوگرافی و گاید مخصوص و سوزنی که به داخل کیست هدایت می شود قابل تخلیه است.
• کیست های سرو یا موسینو: حاوی ماده غلیظ بوده و بهتر است از طریق لاپاراسکوپی تخلیه و جدار کیست خارج گردد.
• کیست‌های مورگانی: کیست‌هایی هستند از بقایای جنینی که در کنار لوله‌ها بوجود می‌آیند و گهگاه بزرگ می‌شوند. این کیست ها به راحتی از طریق لاپاراسکوپی جراحی می‌شوند.

• رکتوسل

گاهی فتق رکتوم به داخل واژن باعث کیسه‌ای می‌شود و مشکلات دفع مدفوع و … بوجود  می‌آید که با ترمیم از طریق واژن قابل برطرف کردن می‌باشد.

• آنتروسل

فتق روده‌ها به داخل واژن را آنتروسل گویند که از طریق لاپاراسکوپی، لاپاراتومی یا از طریق واژن قابل ترمیم می‌باشد.

• بی‌اختیاری ادراری

عضلات لگن به کنترل دفع ادرار کمک می‌کنند. در زنان، حاملگی، زایمان و افزایش وزن و در مردان، جراحی پروستات می‌تواند باعث ضعف این عضلات و خروج بی اختیار ادرار شود. خوشبختانه عضلات لگن مانند سایر عضلات با تمرینات ورزشی تقویت می‌شوند. کسانی‌که دچار بی‌اختیاری ادرار هستند ممکن است با انجام تمرینات خاص این عضلات که تمرین‌های کگل (Kegel) نامیده می‌شود، کنترل بیشتری در دفع ادرار داشته باشند.

در کف لگن چند لایه از عضلات وجود دارند. عضلاتی که به جلو، عقب و اطراف استخوان‌های لگن متصل هستند. در میان این عضلات، دو عضله بیشترین کار را انجام می‌دهند.

بزرگترین عضله به شکل یک گهواره به اطراف متصل است و عضله دیگر مثلث شکل می‌باشد. این عضلات همان عضلاتی هستند که باید برای بی‌اختیاری ادرار تقویت شوند.

نحوه انجام ورزشKegel  جهت کنترل بیشتر دفع ادرار به شرح ذیل می باشد:

در ابتدا لازم به توضیح است که این کار را تقریباً همیشه و همه جا  بیمار می تواند انجام دهد مثلاً هنگام رانندگی، حین کار، تماشای تلویزیون و … . برای تقویت این عضلات، فقط باید آن ها را به داخل کشد و منقبض کرد. انقباض را حدود 10 ثانیه نگهداشت، سپس برای 10 ثانیه استراحت نمود. این عمل بایستی سه تا چهار بار در روز و هر بار 10 انقباض انجام شود. با این کار مدتی طول می‌کشد تا عضلات تقویت شوند. درست مانند ورزش‌های سایر اندام‌های بدن مثل بازو، پاها و شکم. ممکن است 6 تا 12 هفته بعد از انجام تمرینات، تغییری در دفع ادرار احساس نشود؛ گرچه اکثراً بعد از گذشت چند هفته، آغاز تغییرات را می توان حس نمود.

چند نکته جهت یادآوری:

• ضعف عضلات لگن اغلب موجب بی‌اختیاری ادرار می‌شود.
• تمرینات روزانه می‌تواند باعث تقویت عضلات لگن شود.
• این تمرینات اغلب باعث بهبود عملکرد مثانه می‌شود.
• قبل از عطسه کردن، پریدن و بلند کردن اجسام سنگین، عضلات لگن منقبض گردد. این عمل باعث جلوگیری از آسیب رساندن به لگن و بی‌اختیاری ادرار می‌شود.

اگر انجام حرکات Kegel، باعث بهبودی گردد، این عمل باید ادامه داده شود.

در مواقعی که ورزش مؤثر واقع نشود، همچنین در مواقعی که سیستوسل (پرولاپس مثانه به داخل واژن) بوجود آمده باشد، عمل ترمیم سیستوسل می‌تواند مؤثر باشد. ولی اگر عمل سیستوسل نیز مؤثر نشد یا در مواقعی که افتادگی مثانه وجود ندارد از تکنیک‌های جراحی دیگر مانند تکنیک مارشال مارکتی، TVT و … می‌توان کمک گرفت.